De aansluiting bij een ziekenfonds
Versie nr.: 01
Online sinds: 26-12-2007
Laatste wijziging: 04-01-2008
Printklare versie: VF_aansluiting_ziekenfonds__Nl_.pdf
Deze fiche maakt deel uit van een verzameling fiches die voor iedereen toegankelijk is via de website www.ocmw-info-cpas.be.
Al deze fiches geven antwoord op belangrijke vragen over de steun en bijstand van het OCMW (Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn).
Indien u het antwoord op uw vraag niet zou vinden in één van deze fiches of indien u een zeer precieze vraag hebt over een welbepaalde steun of bijstand, aarzel dan niet van contact op te nemen met het OCMW van de gemeente waar u woont.
Onder de titel van elke fiche vindt u een kadertje met de datum van de fiche en de datum van de laatste aanpassing. Vergeet niet van deze even te bekijken zodat u zeker bent dat de fiche die u gebruikt nog niet verouderd is.
De informatie die hier wordt aangeboden is geen wettige basis om rechten te doen gelden. Daarvoor verwijzen we naar wetteksten en reglementen.
Een ziekenfonds is een instelling waarbij u zich moet aansluiten. Een ziekenfonds vervult 3 rollen:
Er zijn meerdere ziekenfondsen waarbij u naar keuze zich kunt aansluiten:
Iedereen moet zich aansluiten bij een ziekenfonds. Waarom? Om in aanmerking te kunnen komen voor de terugbetaling van medische kosten (in geval van ziekte of ziekenhuisopname) en voor de betaling van uitkeringen in geval van arbeidsongeschiktheid.
Als u niet bent aangesloten bij een ziekenfonds (of als u niet al uw bijdragen zou hebben betaald) en als het OCMW u op enigerlei wijze steunt, is het verplicht om u aan te sluiten bij het ziekenfonds van uw keuze (of om uw bijdragen in orde te brengen). Het OCMW zal u helpen om in regel te zijn met het ziekenfonds door u aan te sluiten of door uw situatie bij uw ziekenfonds in orde te brengen.
(Zie rubriek 13 “Welke rol vervult het OCMW in de aansluiting bij een ziekenfonds?”)
(Zie rubriek 14 “Hoe zal het OCMW mij helpen om mij aan te sluiten bij een ziekenfonds?”)
Het ziekenfonds betaalt zijn leden alle of een deel van de medische kosten terug. Onder medische kosten verstaan we: de bezoeken en raadplegingen bij de dokter of tandarts, medische onderzoeken, hospitalisatiekosten, geneesmiddelen, …
Opgelet ! Niet alle medische kosten komen voor terugbetaling in aanmerking. De kosten die terugbetaalbaar zijn, staan in een officiële lijst, de "nomenclatuur" genaamd. Deze lijst is zeer complex. Daarom is het makkelijker uw arts of ziekenfonds te vragen welke medische kosten terugbetaald worden en in welke mate.
Het ziekenfonds betaalt uitkeringen aan zijn leden als zij wegens ziekte, een ongeval in het privéleven of zwangerschap arbeidsongeschikt zijn. Deze uitkering vervangt het inkomen dat u tijdelijk niet meer ontvangt. Zo kunt u verder een normaal leven leiden.
Iedereen moet zich aansluiten bij een ziekenfonds. Om u te kunnen aansluiten bij een ziekenfonds, moet u een adres hebben, d.w.z. ingeschreven zijn in het rijksregister (het bevolkingsregister, het vreemdelingenregister of het wachtregister). Een referentieadres voldoet aan deze voorwaarde.
Hieronder vindt u een lijst met bijzondere gevallen waarover u vragen zou kunnen hebben. Als u het antwoord op uw bijzonder geval niet terugvindt in deze lijst, gelieve contact op te nemen met uw ziekenfonds.
Zodra uw kind geboren is, moet u uw ziekenfonds hiervan zo snel mogelijk op de hoogte brengen (door het officiële geboortebewijs van de gemeente op te sturen). Het ziekenfonds zal uw kind dan inschrijven als “persoon ten laste” op uw ziekenfondsboekje of op dat van uw echtgeno(o)t(e). Uw kind blijft ten laste tot de leeftijd van 25 jaar of tot het werk heeft gevonden. Dan zal het zich dus persoonlijk moeten aansluiten bij een ziekenfonds naar keuze.
Als u jonger dan 25 jaar bent, geniet u als “persoon ten laste” nog van het ziekenfonds van uw ouders. U hoeft zich dus niet persoonlijk aan te sluiten bij een ziekenfonds.
Als u ouder dan 25 jaar bent, moet u zich aansluiten bij het ziekenfonds van uw keuze als “titularis”, zelfs als u nog studeert en nog niet werkt.
Als u jonger dan 25 jaar bent, geniet u als “persoon ten laste” nog van het ziekenfonds van uw ouders gedurende de volledige duur van uw wachttijd. Zodra u echter een werkloosheidsuitkering ontvangt of begint te werken, moet u zich persoonlijk aansluiten bij het ziekenfonds van uw keuze als “titularis”.
Als u ouder dan 25 jaar bent, moet u zich aansluiten bij het ziekenfonds van uw keuze als “titularis”.
Ja. Zodra u werk gevonden hebt, moet u zich aansluiten bij het ziekenfonds van uw keuze, zelfs als u jonger dan 25 jaar bent en nog bij uw ouders woont.
Ja. Zodra u een werkloosheidsuitkering ontvangt, moet u zich persoonlijk aansluiten bij het ziekenfonds van uw keuze, zelfs als u jonger dan 25 jaar bent en/of u nog bij uw ouders woont.
Ja, op voorwaarde dat u bent ingeschreven in het Rijksregister van de natuurlijke personen en u bepaalde documenten afgeeft aan uw ziekenfonds. U kunt zich aansluiten bij een ziekenfonds als u:
In principe niet. Toch zijn er enkele uitzonderingen:
Als u zich vestigt als zelfstandige, moet u zich binnen de 90 dagen na aanvang van de zelfstandige activiteit aansluiten bij een sociale verzekeringskas. U moet zich eveneens aansluiten bij het ziekenfonds van uw keuze. De sociale bijdragen die u betaalt aan uw sociale verzekeringskas, dekken de zogenaamde “grote risico’s” (ziekenhuisopname, zware heelkundige ingrepen, röntgenopnamen, …).
Als u zich echter ook wil verzekeren tegen de zogenaamde “kleine risico’s” (bezoeken en raadplegingen bij de huisarts, geneesmiddelen, tandverzorging, …) en als u jonger dan 50 jaar bent, moet u dus bij uw ziekenfonds een vrije verzekering tegen “kleine risico’s” aangaan.
Opgelet ! Dit zal waarschijnlijk veranderen op 1 januari 2008. Zie hierna.
Als u zich vestigt als zelfstandige, moet u zich binnen de 90 dagen na aanvang van de zelfstandige activiteit aansluiten bij een sociale verzekeringskas. U moet zich eveneens aansluiten bij het ziekenfonds van uw keuze. De sociale bijdragen die u betaalt aan uw sociale verzekeringskas, dekken de zogenaamde “grote risico’s” (ziekenhuisopname, zware heelkundige ingrepen, röntgenopnamen, …) en de zogenaamde “kleine risico’s” (bezoeken en raadplegingen bij de huisarts, geneesmiddelen, tandverzorging, …).
U zult dus geen specifieke verzekering meer moeten aangaan om in aanmerking te kunnen komen voor de terugbetaling van de kleine risico’s.
U gaat naar het ziekenfonds van uw keuze en vraagt er een inschrijvingsformulier. Het is belangrijk dat u dit document zorgvuldig invult en ondertekent en dat u het ziekenfonds de gevraagde stukken bezorgt.
Het ziekenfonds zal u een ontvangstbewijs geven. Nadat u dit ontvangstbewijs hebt gekregen, zal het ziekenfonds u binnen de maand laten weten of uw inschrijvingsaanvraag werd aanvaard of geweigerd.
Ja. De aansluiting bij een ziekenfonds is slechts geldig als u bijdragen betaalt. Deze bijdragen betaalt u om de drie maanden. Maar niet iedereen betaalt hetzelfde bedrag: er zijn verschillende categorieën van bijdragen, afhankelijk van uw inkomen.
Bepaalde personen zijn zelfs vrijgesteld van het betalen van bijdragen. Dit is het geval als u:
Voor meer informatie, gelieve contact op te nemen met uw ziekenfonds.
Opgelet ! Naast de terugbetalingen van de medische verzorging die voor iedereen verplicht is – omdat de wet dat oplegt (bezoeken en raadplegingen bij de dokter of de tandarts, medische onderzoeken, hospitalisatiekosten, geneesmiddelen, …) betalen de meeste ziekenfondsen ambtshalve aanvullende medische kosten terug (geboortepremie, interventies i.v.m. optiek, orthodontie, bijstand in het buitenland, terugbetaling van voorbehoedsmiddelen, vaccins, …) maar dat is niet gratis. Er moeten bijdragen voor betaald worden.
Zoals reeds gezegd in rubriek 8 " Als ik me heb aangesloten bij een ziekenfonds, moet ik dan bijdragen betalen?" is de aansluiting bij een ziekenfonds slechts geldig als er bijdragen betaald werden. Bepaalde personen zijn vrijgesteld van het betalen van bijdragen. Dit is het geval als u:
Als het OCMW uw ziekenfondsaansluiting in orde brengt, gaat het meestal beslissen u enkel aan te sluiten voor de terugbetaling van de voor iedereen wettelijk verplichte terugbetaling van medische kosten. Als u ook bijkomende medische kosten terugbetaald wil krijgen, moet u zelf de nodige bijdragen betalen, behalve als het OCMW beslist dat in uw plaats te doen ( zie rubriek 14 " Hoe zal het OCMW mij helpen om mij aan te sluiten bij een ziekenfonds?").
Neen. In principe is de aansluiting met terugwerkende kracht geldig vanaf de 1 e dag van het kwartaal waarin de houder een hoedanigheid verkregen heeft en de inschrijving gebeurde (behoudens uitzondering waar u een wachttijd van 6 maanden moet doorlopen).
Voorbeelden:
Opgelet! Voor bepaalde aanvullende verzekeringen, zoals hospitalisatieverzekeringen, moet vaak een wachttijd worden doorlopen. Voor meer informatie, gelieve contact op te nemen met uw ziekenfonds.
Als u zich niet hebt aangesloten bij een ziekenfonds of als u zich hebt aangesloten maar als u niet in orde bent met de betaling van uw bijdragen, bent u niet aangesloten bij een ziekenfonds.
Als u niet aangesloten bent bij een ziekenfonds, zult u:
Kortom, alles is duurder voor u.
Als u zich tot het OCMW wendt om te genieten van een maatschappelijke dienstverlening, moet het OCMW in principe in het kader van het maatschappelijk onderzoek nagaan of u wel degelijk bent aangesloten bij een ziekenfonds.
Als het OCMW tijdens het maatschappelijk onderzoek merkt dat u niet bent aangesloten bij een ziekenfonds, is het verplicht u aan te sluiten bij een ziekenfonds.
(Zie rubriek 3 “Wat verstaan we onder de aansluiting bij een ziekenfonds?”)
(Zie rubriek 14 “Hoe zal het OCMW mij helpen om mij aan te sluiten bij een ziekenfonds?”)
Dit hangt af van uw situatie:
Opgelet ! Het kan gebeuren dat het OCMW u enkel aansluit bij het ziekenfonds van uw keuze voor de terugbetaling van de medische verzorging die voor iedereen verplicht is – omdat de wet dat oplegt (bezoeken en raadplegingen bij de dokter of de tandarts, medische onderzoeken, hospitalisatiekosten, geneesmiddelen, …). Als u de terugbetaling van bijkomende medische kosten wil (geboortepremie, interventies i.v.m. optiek, orthodontie, bijstand in het buitenland, terugbetaling van voorbehoedsmiddelen, vaccins, …) moet u zelf de nodige bijdragen betalen, behalve als het OCMW dat in uw plaats doet.
Als u bij een ziekenfonds aangesloten bent en uw bijdragen betaalt, worden uw ziekenhuiskosten gedeeltelijk terugbetaald.
Ieder ziekenfonds biedt echter hospitalisatieverzekeringen aan zodat u een groter deel van de kosten terugbetaald krijgt (tweepersoonskamer, eenpersoonskamer, telefoonkosten, …). Daartoe moet u een specifieke verzekering aangaan en bijgevolg hogere bijdragen betalen. Voor meer informatie, gelieve contact op te nemen met uw ziekenfonds.
Ja. Als u een RVV’er (vroegere WIGW) of rechthebbende op het OMNIO-statuut bent, hebt u recht op een verschillende behandeling: een hogere terugbetaling van geneesmiddelen en gezondheidszorg (huisarts, tandarts, ziekenhuisopname, …). Ook uw echtgeno(o)t(e) en de personen die u (of uw echtgeno(o)t(e)) ten laste heeft, komen in aanmerking voor deze verschillende behandeling, onder bepaalde voorwaarden van "sociaal statuut" en/of bestaansmiddelen.
Als u nog niet geniet van deze verschillende behandeling, moet u bij uw ziekenfonds een aanvraag indienen, een verklaring ondertekenen en de nodige bewijsstukken bezorgen. Voor meer informatie, gelieve contact op te nemen met uw ziekenfonds.
Ja. Als u reeds enige tijd rechthebbende op het leefloon (LL) of op financiële steun equivalent aan het leefloon (ELL) bent, bent u een RVV’er (rechthebbende op de verhoogde verzekeringstegemoetkoming) en hebt u bijgevolg recht op een verschillende behandeling. Voor meer informatie, gelieve contact op te nemen met uw ziekenfonds.
(Zie rubriek 8 “Als ik me heb aangesloten bij een ziekenfonds, moet ik dan bijdragen betalen?”)
Ja. U moet uw ziekenfonds op de hoogte brengen van iedere wijziging in uw gezinssamenstelling en van iedere verandering van adres en/of rekeningnummer en de nodige bewijsstukken bezorgen.
U hebt er alle belang bij dit te doen want als u trouwt of wettelijk of feitelijk gaat samenwonen, hebt u recht op een korting op uw kwartaalbijdragen. Voor meer informatie, gelieve contact op te nemen met uw ziekenfonds.
Ja. U moet uw ziekenfonds op de hoogte brengen van iedere wijziging in uw gezinssamenstelling en van iedere verandering van adres en/of rekeningnummer en de nodige bewijsstukken bezorgen.
Als u als “persoon ten laste” bent ingeschreven op het ziekenfondsboekje van uw echtgeno(o)t(e), zult u zich in de meeste gevallen persoonlijk moeten inschrijven als “titularis”. Dit betekent dat u aan uw ziekenfonds bijdragen zult moeten betalen.
Als u nog steeds kinderen ten laste hebt, moet worden bepaald of zij op uw ziekenfondsboekje of op dat van uw ex-echtgeno(o)t(e) worden ingeschreven. Daartoe moet u bepaalde regels volgen. Voor meer informatie, gelieve contact op te nemen met uw ziekenfonds.
Ja, zo snel mogelijk. U zult het ziekenfonds eveneens een aantal documenten moeten bezorgen: een uittreksel van de overlijdensakte, de SIS-kaart van de overledene en de factuur van de begrafeniskosten als u recht hebt op een uitkering voor begrafeniskosten. Voor meer informatie, gelieve contact op te nemen met uw ziekenfonds.
Indien u het antwoord op uw vraag niet zou vinden in één van deze fiches op de website www.ocmw-info-CPAS.be , of indien u een zeer precieze vraag hebt over een welbepaalde steun of bijstand, aarzel dan niet van contact op te nemen met het OCMW van de gemeente waar u woont. (Zie “Adressen en openingsuren van de 19 OCMW’s van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest”).